Hàn Quốc biến rác thực phẩm thành thứ hữu ích

Khi thức ăn thừa phân hủy trong các bãi chôn lấp, nó sẽ gây ô nhiễm đất và nước, cũng như góp phần làm Trái đất nóng lên. Nhưng điều này không xảy ra ở Hàn Quốc, nơi phần lớn rác thực phẩm được biến thành thức ăn chăn nuôi, phân bón và nhiên liệu để sưởi ấm các hộ gia đình.

Phân bón từ thức ăn thừa sản xuất tại cơ sở biogas của Goyang đang được chuyển đến một trang trại gần đó.

Theo các chuyên gia môi trường, lãng phí thực phẩm là một trong những nguyên nhân lớn nhất gây biến đổi khí hậu. Theo đó, mỗi năm có khoảng 1,4 tỉ tấn thực phẩm bị vứt bỏ trên toàn thế giới và hầu hết đều được đưa đến các bãi chôn lấp. Ngoài gây ô nhiễm nước và đất, quá trình thực phẩm thối rữa còn giải phóng một lượng lớn khí mê-tan, một trong những khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh nhất. Không chỉ vậy, lãng phí thực phẩm cũng là lãng phí năng lượng và tài nguyên dùng để sản xuất và vận chuyển chúng.

Hàn Quốc, nơi đã cấm đưa thực phẩm thừa vào các bãi chôn lấp và lò đốt rác gần 20 năm trước, qua đó xử lý hiệu quả khoảng 90% rác thực phẩm và trở thành hình mẫu được nhiều nước trên thế giới nghiên cứu làm theo, bao gồm Trung Quốc, Ðan Mạch, Mỹ... Thành phố New York, nơi sẽ yêu cầu tất cả cư dân tách riêng rác thực phẩm khỏi các loại rác khác vào mùa thu tới, đã áp dụng hệ thống phân loại rác kiểu Hàn từ nhiều năm qua - người phát ngôn của cơ quan vệ sinh thành phố này cho biết.

Mặc dù một vài thành phố có các chương trình phân loại rác tương tự, song không một nước nào làm được trên quy mô toàn quốc như xứ kim chi. Paul West, một nhà khoa học cao cấp của Project Drawdown, chuyên nghiên cứu các giải pháp nhằm giảm lượng khí thải cácbon, cho biết đó là do chi phí. Theo Bộ Môi trường Hàn Quốc, mặc dù các cá nhân và doanh nghiệp phải trả một khoản phí nhỏ cho việc bỏ thức ăn thừa, nhưng nước này vẫn phải tiêu tốn khoảng 600 triệu USD mỗi năm cho chương trình này. Dù vậy, ông West và các chuyên gia khác nói rằng mô hình này đáng để làm theo. “Ví dụ của Hàn Quốc giúp giảm lượng khí thải ở quy mô lớn hơn” - ông West nhấn mạnh.

Ẩm thực truyền thống của Hàn Quốc thường đi kèm rất nhiều món ăn phụ - có khi hơn chục món, dẫn đến thừa thãi thức ăn và phải vứt bỏ. Năm 1995, chính phủ ra quy định bắt buộc tái chế giấy và nhựa, nhưng thức ăn thừa vẫn tiếp tục được chôn cùng các loại rác khác. Ðến năm 2005, Hàn Quốc mới bắt đầu cấm đưa chất thải thực phẩm vào các bãi chôn lấp. Chính quyền các địa phương đã xây hàng trăm cơ sở để xử lý loại rác này, trong khi người tiêu dùng, chủ nhà hàng, tài xế xe tải và những người khác là một phần của mạng lưới thu thập và tái chế chúng thành những thứ hữu ích.

Quy trình thu gom và tái chế chặt chẽ

Lee Hae-yeon, chủ một quán ăn nổi tiếng ở quận Dobong phía Bắc Seoul, cho biết ông thường trả khoảng 2.800 won (hơn 50.000 đồng) cho mỗi 20 lít thức ăn thừa mà ông thải ra. Mỗi ngày sau khi đóng cửa quán, ông Lee đổ thức ăn thừa vào một thùng rác được chỉ định bên ngoài quán. Trên nắp thùng, ông dán một cái tem mua từ quận, cho thấy ông đã trả tiền xử lý rác.

Sáng hôm sau, các công ty thu gom rác do quận thuê sẽ gom rác và đưa đến cơ sở tái chế của quận Dobong, nơi người ta lọc bỏ những thành phần không thể tái chế (như xương, hạt, vỏ, túi nhựa) và đem đốt. Lượng chất thải còn lại được sấy nóng để khử nước, hơi ẩm thì được dẫn đến nhà máy xử lý nước (thông qua các đường ống) dùng để sản xuất khí sinh học, phần chất rắn còn lại được nghiền thành loại bột màu nâu có mùi như bùn. Sim Yoon-sik, giám đốc cơ sở tái chế Dobong cho biết, đó là nguồn thức ăn bổ sung cho gà vịt, giàu đạm và chất xơ, dành tặng cho bất kỳ trang trại nào muốn lấy.

Ở các nhà máy khác, hoạt động tái chế diễn ra theo cách khác. Tại cơ sở khí sinh học (biogas) ở Goyang, ngoại ô Seoul, chất thải thực phẩm - gần 70.000 tấn hàng năm - trải qua quá trình phân hủy kỵ khí. Cụ thể, thực phẩm thừa được đưa vào các bể chứa lớn tới 35 ngày để vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ và tạo ra biogas, chủ yếu là khí mê-tan và cácbon điôxít (CO2). Lượng biogas này được bán cho một công ty địa phương để làm nhiên liệu sưởi ấm cho 3.000 ngôi nhà. Phần chất rắn còn lại được trộn với dăm gỗ để tạo ra phân bón và đem cho nông dân.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng mỗi tấn chất thải thực phẩm thối rữa trong bãi chôn lấp thải ra lượng khí nhà kính tương đương với 363 kg CO2. Nhưng nếu biến chất thải này thành khí sinh học thì sẽ cắt giảm được một nửa lượng khí CO2 - Lee Chang-gee, một kỹ sư tại nhà máy Goyang, cho biết.

Giới chức Chính phủ Hàn Quốc cho biết họ đang cải tiến công nghệ để các hoạt động tái chế rác thực phẩm ngày càng sạch sẽ và hiệu quả hơn. Và để người dân dễ dàng tham gia thu gom và tái chế thức ăn thừa, tại các khu chung cư trên cả nước, cư dân được cấp thẻ để quét mỗi khi họ đổ rác thực phẩm vào thùng rác được chỉ định. Cuối tháng, họ sẽ nhận được một hóa đơn thanh toán, dựa vào lượng rác họ đã đổ bỏ.

Nguồn: Báo điện tử Cần Thơ