Như mọi người đều biết, tâm thức của con người gồm 2 phần riêng biệt - ý thức (suy nghĩ, lập luận, phân tích, ...) và tiềm thức (những thói quen, kinh nghiệm, quá khứ, cảm xúc, ...). Nếu chú kiến tượng trưng cho chính ý thức và chú voi tượng trưng cho tiềm thức của con người thì ý thức chỉ chiếm một phần nhỏ trong suy nghĩ và quyết định của bạn. Vậy, làm sao bạn thay đổi được lối mòn của tiềm thức – con voi, khi nó điều khiển và chiếm gần 90% tư duy của bạn - con kiến để đi đến mục tiêu mà mỗi người mong muốn?
Câu chuyện về Kiến và Voi là một câu chuyện ngụ ngôn dành cho những nhà lãnh đạo – những con người phải đủ mạnh mẽ và kỷ luật để kiểm soát ý thức và tiềm thức của chính mình.
***
Một cơn bão mạnh thổi bay chú kiến Adir khỏi tổ. Adir lo sợ mình sẽ không thể nào gặp lại bạn bè và vùng đất nơi mình sinh sống. Trong lúc tuyệt vọng, một con quạ ốm đói bay tới, ăn hết phần thức ăn còn sót lại và chỉ nói với chú kiến rằng “ở gần vùng khô hạn này có một ốc đảo ở phía nam” rồi bay mất mà không nói gì thêm.
Còn Elgo - một chú voi con lang thang trên vùng savan sau khi lạc khỏi đàn. Chú ta cũng biết về ốc đảo và luôn mơ ước được đến nơi đó nhưng Elgo lại chẳng muốn tìm kiếm mà chọn đi theo lối mòn di cư của tổ tiên hàng thế kỷ.
Ngày qua ngày, chú kiến Adir đều đi về hướng nam như lời con quạ nhưng một ngày nọ, con cú già Brio bay qua thông báo với Adir rằng thật ra chú chỉ đang di chuyển trên lưng của một con voi – mà con voi thì lại đang di chuyển về hướng bắc. Lúc này, chú kiến nhận ra rằng toàn bộ nỗ lực nhỏ nhoi của mình bao ngày qua chẳng thấm tháp gì so với những bước chân khổng lồ của con voi, còn ốc đảo thì càng ngày càng xa dần.
Con cú Brio báo với Adir rằng cậu ta chỉ còn một cách duy nhất là phải học cách kiểm soát được chú voi Elgo hoặc sẽ quay về cách sống của cậu trước kia. Brio cũng không quên liên tục gợi nhắc Adir hãy nghĩ đến lý do vì sao bản thân cậu muốn đặt chân đến thiên đường và nên chọn lấy một mục tiêu lớn lao hơn. Cuối cùng, Adir đã quyết định sẽ giao tiếp với Elgo để đi tìm ốc đảo.
Trong chuyến đi, Elgo chia sẻ về ốc đảo đầy mơ ước với Adir nhưng nỗi lo sợ lại quá to lớn. Mặc cho bao nhiêu nỗ lực, Adir cũng chỉ có thể khiến cho Elgo chững lại chốc lát rồi cuối cùng Elgo cũng đi về đúng con đường cũ.
Với nỗi thất vọng tràn trề, Adir được Brio liên tục nhắc về việc nên kết nối và chia sẻ với Elgo về cuộc sống tươi đẹp tại ốc đảo, để cả hai cùng có chung tầm nhìn về đích đến. Cuối cùng cả hai cũng đã có những điểm chung và niềm vui đầu tiên trong chuyến hành trình này.
Dù vậy, những kết nối nhỏ nhoi này cũng chẳng thể níu giữ Elgo lâu, cố gắng của Adir không mang lại kết quả gì khi Elgo vẫn đi theo lối cũ về hướng Bắc. Adir thất vọng và bắt đầu hối hận về chuyến hành trình này.
Cú Brio gặp Adir lần nữa với lời khuyên Adir: “Đừng mong rằng kết quả tốt đẹp sẽ xuất hiện ngay lập tức, hãy kiên trì và nhớ rằng những suy nghĩ tiêu cực của Adir cũng sẽ ảnh hưởng đến hướng đi của Elgo. Hãy tập trung suy nghĩ về cách nào đến được ốc đảo thay vì thất vọng và ngồi mơ ước!”
Adir lần nữa tìm cách để mỗi ngày đều gợi nhớ về cuộc sống tại ốc đảo, khơi gợi cảm hứng từ Elgo. Chú kiến quan sát thấy những đốm sáng màu vàng lấp lánh dưới nắng do phản chiếu từ các hạt bụi và cậu ta bắt đầu liên tưởng đến ốc đảo. Và thế, kiên nhẫn mỗi ngày, Adir đều nhắc Elgo về cuộc sống tươi đẹp tại ốc đảo bất cứ khi nào họ nhìn thấy những đốm sáng đó.
Trên đường đi, Adir và Elgo gặp lại những hai người bạn cũ của Elgo – Nega và Holic. Họ khuyên Elgo nên đi theo họ về hướng Bắc vì họ mới trở về từ hướng Nam mà không tìm thấy gì cả. Adir đành bất lực không thể làm gì hơn khi Elgo quay đầu đi về hướng Bắc lần nữa.
Hôm sau, chú cú Brio gặp lại Adir, cậu ta khá căng thẳng và bi quan. Một lần nữa, Brio nhắc Adir bằng lời cảnh báo cứng rắn: “Những cam kết hời hợt sẽ chẳng mang lại được điều gì đáng giá”. Brio nhắc nhở Adir phải tiếp tục tuân thủ cam kết của chính mình với Elgo về cuộc sống tại ốc đảo cho dù Elgo có đi sai đường.
Adir bắt đầu học được cách kiểm soát những cảm xúc tiêu cực, căng thẳng. Bằng sự kiên trì, nhất quán của Adir trong suốt hành trình, chú voi Elgo cũng đã bị thuyết phục và tin tưởng Adir, dù cho rất chậm và Adir cũng phải thừa nhận thỉnh thoảng Elgo vẫn đi sai hướng.
Một ngày nọ, Brio hỏi Adir rằng: “Nếu điểm đến của hai cậu là một ốc đảo khô cằn, cậu sẽ làm thế nào?”. Adir chưa từng nghĩ tới điều này nhưng điều đó thật sự là một viễn cảnh tồi tệ và nó hoàn toàn có khả năng xảy ra. Brio nhắc Adir hãy ghi lại những gì đã qua và các thách thức phía trước, hãy thực hành mỗi ngày và khi một sự việc tồi tệ đến thì cậu sẽ biết được chính xác mình cần làm gì mà không hề sợ hãi hay bi quan.
***
Sự thay đổi sâu sắc nào cũng đòi hỏi thời gian, sự kiên trì, sự nhất quán xuyên suốt, thậm chí là những cam kết kỷ luật hết sức “đau đớn”
Nếu chú voi của bạn đi sai hướng, bạn thất vọng vì các nỗ lực nhỏ nhoi chưa tạo ra bất cứ thay đổi nào thì hãy nhớ rằng: Đó cũng là tự nhiên. Nhưng bạn đã thấy những gì chú kiến Adir đã làm rồi chứ. Sự thay đổi sâu sắc nào cũng đòi hỏi thời gian, sự kiên trì, sự nhất quán xuyên suốt, thậm chí là những cam kết kỷ luật hết sức “đau đớn”.
Không thể có hai suy nghĩ chiếm giữ tâm trí cùng một lúc. Bạn chỉ có thể chọn suy nghĩ tiêu cực, hoặc thay thế bằng suy nghĩ tích cực, tự tin. Khi bạn cố gắng thay đổi những thói quen trong tiềm thức cũng chính là bạn đang sửa chữa toàn bộ hành vi của mình để đi từng bước nhỏ tiến đến mục tiêu.
Nhân ngày Doanh nhân Việt Nam, Môi Trường Á Châu trân trọng gửi lời chúc sức khỏe, thành đạt đến các Doanh nhân và Quý vị đang phụ trách công tác quản lý.
Nguồn: The Ant and the Elephant: Leadership For the Self - Tác giả: Vince Poscente
Dịch và biên tập: Môi Trường Á Châu