Mục tiêu của Hệ thống thông tin chất thải rắn
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 09/NQ-CP ngày 03 tháng 02 năm 2019, trong đó giao Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan đầu mối, thống nhất quản lý nhà nước về chất thải rắn (CTR).
Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường trực thuộc Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao thực hiện xây dựng Hệ thống thông tin Chất thải rắn (HTTT CTR) để cập nhật thông tin về quản lý chất thải rắn của 63 tỉnh, thành phố trong cả nước theo nội dung của Công văn số 825/BTNMT-TCMT ngày 27 tháng 02 năm 2019 về việc báo cáo công tác quản lý chất thải rắn trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Bên cạnh đó, Tổng cục Môi trường được giao triển khai các Đoàn kiểm tra, đánh giá công tác quản lý chất thải rắn trên phạm vi toàn quốc, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nội dung kiểm tra tập trung chủ yếu vào CTR sinh hoạt tại đô thị và nông thôn theo Quyết định số 867/QĐ-BTNMT ngày 10 tháng 04 năm 2019 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc phê duyệt Kế hoạch kiểm tra, đánh giá công tác quản lý chất thải rắn trên phạm vi cả nước.
Giao diện chính của Hệ thống thông tin chất thải rắn
Tiến độ triển khai
Đến tháng 4 năm 2019 Trung tâm Thông tin đã xây dựng xong HTTT CTR hỗ trợ quản lý dữ liệu CTR toàn quốc và bắt đầu nhật dữ liệu (dữ liệu do các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cung cấp theo Công văn số 825/BTNMT-TCMT).
Đến tháng 6 năm 2019, tiếp tục hoàn thiện Công cụ thu thập dữ liệu hiện trường (tích hợp trên HTTT CTR) sẵn sàng phục vụ các đoàn kiểm tra, đánh giá công tác quản lý chất thải rắn trên phạm vi toàn quốc, thu thập thông tin, vị trí tọa độ của các cơ sở xử lý (CSXL) chất thải rắn. Các số liệu thu thập có thể phục vụ tra cứu, phân tích thông tin, báo cáo.
Quản lý thông tin chất thải rắn toàn quốc
Đối với quản lý dữ liệu CTR cấp tỉnh, thành phố HTTT CTR quản lý thông tin chung về quy hoạch các CSXL CTR; tổ chức bộ máy về quản lý CTR; nguồn nhân lực; lượng phát sinh, thu gom, tái chế, xử lý CTR của địa phương (gồm CTR sinh hoạt và CTR khác – không bao gồm CTR nguy hại); quản lý CSXL CTR sinh hoạt hiện hữu; CSXL CTR dự kiến triển khai.
Đối với thu thập dữ liệu hiện trường các CSXL CTR trong khuôn khổ đợt kiểm tra, đánh giá việc quản lý CTR của địa phương, HTTT CTR cập nhật thông tin chung về CSXL (tên, địa điểm, người đại diện, điện thoại, email liên hệ, diện tích, quy mô của CSXL), công nghệ xử lý, phạm vi tiếp nhận CTR, công suất đối với mỗi loại công nghệ khác nhau (chôn lấp hợp vệ sinh, chôn lấp không hợp vệ sinh, đốt chất thải, chế biến phân mùn – compost, đốt phát điện, tái chế hoặc công nghệ khác), chi phí xử lý CTR (nếu có), chấp hành quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, đo đạc vị trí tọa độ không gian, ảnh chụp hiện trường.
Hiện trạng dữ liệu
Đến tháng 9 năm 2019 Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường đã nhập dữ liệu của 63 tỉnh, thành phố theo Công văn các tỉnh, thành phố gửi về Tổng cục Môi trường, cập nhật 1157 CSXL CTR thuộc các tỉnh, thành phố theo kết quả của đoàn kiểm tra, đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường đã tổng hợp, thống kê và cung cấp dữ liệu phục vụ công tác quản lý chất thải rắn cho Tổng cục Môi trường. Cung cấp dữ liệu phục vụ Hội nghị toàn quốc về quản lý chất thải rắn do Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức.
Một số tồn tại, khó khăn đối với việc thu thập số liệu
Việc cung cấp số liệu về quản lý chất thải rắn của một số địa phương còn chậm (thời hạn cung cấp số liệu là tháng 3/2019). Số liệu một số địa phương cung cấp chưa đầy đủ và thống nhất, thiếu thống kê chi tiết về các CSXL CTR cấp xã diện tích nhỏ đặc biệt là công suất xử lý; chi phí xử lý CTR mỗi địa phương khác nhau chưa có khung giá chung. CSXL cấp huyện, tỉnh chưa cung cấp đầy đủ công suất xử lý CTR thực tế tương ứng với loại công nghệ (chôn lấp, đốt, chế biến phân mùn, tái chế…); xuất xứ công nghệ chỉ nêu chung chung của Việt Nam hoặc Nhật, Đức…; Chưa nêu rõ biện pháp giải quyết chất thải sau xử lý (tro than, khí thải, nước thải). Dẫn đến số liệu cập nhật chưa thật đầy đủ vào HTTT CTR.
Khai thác vận hành hệ thống, nâng cấp HTTT CTR
Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường – Tổng cục Môi trường là đơn vị vận hành, bảo trì, bảo đảm cho hệ thống hoạt động ổn định và thông suốt. Cung cấp dữ liệu trực tiếp cho Tổng cục Môi trường và Bộ Tài nguyên và Môi trường. Trong thời gian tới, Trung tâm dự kiến sẽ tiếp tục cập nhật thông tin quản lý CTR của năm 2020 và các năm sau. Nâng cấp, chỉnh sửa HTTT CTR đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước thống nhất về CTR cho Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường.